40-jarig bestaan

40 Jaar Volkstuinvereniging "Zuid-Es”

In het jaar 1981 is door bewoners van de toentertijd nieuwe wijk in Zuid-Es ten oosten van de Hogeweg het initiatief genomen voor het oprichten van een volkstuinvereniging. Mede door de hoge grondprijzen  en de hoge hypotheekrente hadden veel huizen in deze wijk een kleine kavel, zodat er weinig ruimte was voor het verbouwen van groenten en fruit. Op 5 november van het jaar 1981 was de oprichting van de vereniging een feit. De toenmalige gemeente Zuidlaren heeft daarna een terrein gelegen aan de Oude Tolweg te Zuidlaren nabij de N34 gereed gemaakt voor het gebruik van volkstuinen. Er werden kavels van 1 are  uitgezet en genummerd, en tevens een paar watertappunten aangelegd. Ook werden de leden voorzien van een bemestingsadvies n.a.v. een bodemonderzoek. We tuinierden op arme zandgrond dus er moest wel wat gebeuren. Gezamenlijk werd er ieder jaar door de vereniging oude stalmest aangekocht om de bodem te verbeteren. Doordat de belangstelling voor zelf voedsel te verbouwen in de jaren 80 van de vorige eeuw wat afnam kreeg de vereniging te maken met enige leegstand. Op de over hoekjes en langdurig niet bewerkte tuinen werden toen sparren geplant om te verkopen rond de kerstdagen. Ook kreeg het IVN een plaatsje naast de even daarvoor gebouwde schuur. Deze schuur was gebouwd met geld uit het RABO bank projectenfonds. Het pand bleek echter niet inbraak bestendig, want onverlaten roofden in één nacht al het gereedschap, waaronder een zitmaaier. We hebben van deze spullen nooit iets terug gezien. De politie vermoedde dat ze over de grens richting Polen waren gebracht. Helaas hadden we later ook nog te maken met diefstal binnen eigen kring. Een bestuurslid wonende vlak bij de tuinen heeft met een verrekijker indertijd de dief kunnen traceren. De inderhaast gearriveerde politie kon de man aanhouden op verdenking van landloperij. Bij controle van zijn huis werd een grote voorraad groenten en aardappelen aangetroffen. Betreffende persoon is uiteraard geroyeerd als lid. Ook is een ander lid de toegang tot het complex ontzegd van wege het spuiten met gasolie op de boerenkool ( tegen rupsen). Niet iedereen was in die tijd overtuigd van het nut van tuinieren zonder chemische middelen.

De vereniging was in de beginjaren lid van een koepel organisatie VON ( Volkstuin Organisatie Noord Nederland, inmiddels opgeheven). Via hen konden we gebruik maken van de kennis van DLV ( de Landbouw Voorlichting) in de persoon van Joop Kiers. Op één der tuinen is gedurende één  seizoen een voorbeeld tuin ingericht met het project "Gezond Tuinieren”. Vele leden kwamen een kijkje nemen en constateerden dat je ook zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen een goede oogst kunt hebben. Er was aandacht voor de juiste rassen, bescherming middels insectengaas en keuze van  bemestingsstoffen.

Om de activiteit tuinieren te promoten bedachten we de slogan "Spit u Fit” . Door middel van kleine posters hebben we dit bij de bevolking van Zuidlaren onder de aandacht gebracht in de wachtruimten van huisartsen, apotheek, supermarkten en bibliotheek. Ook werden er advertenties geplaatst in de Huis aan huis bladen.

Rond 2004 waren er geruchten over een nieuwbouw project op de locatie van onze volkstuin. Het bestuur heeft toen contact gelegd met de (inmiddels) gemeente Tynaarlo om over  de verplaatsing van het volkstuinterrein te overleggen. Er werd een werkgroep ingesteld met bestuursleden en leden om de verhuizing in goede banen te leiden. De gemeente Tynaarlo was bereidwillig en heeft royaal aan onze wensen voldaan door een kavel ter beschikking te stellen, een hek en een gebouwtje te regelen, meerdere tappunten voor water aan te leggen en de kavels uit te zetten. Ook kregen we een vergoeding voor het verlies aan vaste planten en struiken zodat we op kosten van de gemeente nieuwe fruit- en vruchtbomen, aardbeien en asperges konden aanschaffen. We kregen een prachtig gelegen terrein achter zwembad Aqualaren, in de hoek richting de Schapendrift. Bij ingebruikneming van deze locatie in 2006 waren alle kavels verhuurd. Daar deze tuin gelegen is op de Zuid-Es en dit een beschermd dorpsgezicht is, hoeven we voorlopig niet te vrezen voor weer een verhuizing. Het terrein werd ingericht met een duidelijke scheiding aan weerskanten van het middenpad in biologische tuinders en degenen die tuinierden volgens de gangbare methode. In de loop van de tijd kwam er meer vraag naar biologische kavels zodat vanaf 2019 het hele terrein een biologische tuin is geworden. Nieuwe leden mogen alleen nog biologisch tuinieren.  In de singel aan de oostkant van het terrein zijn bij aanvang meerdere fruitbomen geplaatst. Bij een goede oogst van appels worden deze geperst en als sap verkocht aan de leden. Het gedeelte achter aan het terrein grenzend aan het weiland van boer Bijker en de strook grond naast  het fietspad richting de Schapendrift werd in gebruik genomen door het IVN als vlindertuin en boomgaard met bijenkasten.

Het onderhoud van de volkstuin is door de jaren heen gedaan door de leden die bij toerbeurt worden opgeroepen voor een werkochtend. Meerdere commissies zijn ingesteld om het verenigingsgebeuren te ondersteunen. Dit zijn: de marktcommissie, technische commissie, tuincommissie, schoonmaakgroep voor de gebouw de Kiem, aardappelcontrole, compost en mestregelaars, kortom er is voor iedereen een taak. De leegstand van de jaren 80 heeft plaats gemaakt voor een wachtlijst door de sterk toegenomen belangstelling voor het verbouwen van je eigen groenten en fruit.

Vele  leden hebben door de jaren heen  plaats genomen in het bestuur van de vereniging. De opvolging bij vertrek was wel eens moeilijk, maar het kwam altijd weer in orde.

We zien dankbaar terug op 40 jaren Volkstuin in Zuidlaren.